Samenwerken binnen de kerk

De Protestantse Kerk Nederland heeft een visienota uitgebracht met de titel ‘Van U is de toekomst’. In het licht van die visienota wordt door de PKN in de communicatie aandacht besteed aan het thema ‘samenwerken’, Een heel nummer van het blad voor ambtsdragers ‘#protestant’ is eraan gewijd. Onder de titel ‘samenwerken’ staat wervend ‘er is van alles mogelijk’. Nou dat klinkt aantrekkelijk, dat moet ik lezen, dacht ik, want als er een onderwerp is dat relevant is voor onze gemeenschap is het wel samenwerken. In de houtskoolschets waarin we de richting beschrijven voor de komende jaren, schrijven we bv. dat we willen samenwerken met andere wijkgemeenten, andere geloofsgemeenschappen, de diaconie, buurtbewoners, andere gebruikers van ons kerkgebouw.

Samenwerken met behoud van identiteit

De meeste artikelen gaan over het samenvoegen van gemeenten en heel aansprekend of passend voor onze gemeenschap klinkt het niet, ook omdat het over veel kleine landelijke gemeenten gaat die samen móeten werken omdat er geen kader meer te vinden is. Eén artikel sprak echter wel aan, een interview met Jaap Schaveling. Jaap Schaveling is hoogleraar Samenwerken & Leiderschap aan de Nyenrode Universiteit en hij zegt in dat interview verstandige dingen over samenwerken. Dat samenwerken alleen kan slagen als ieder zijn eigen identiteit houdt. Je hoeft dus niet je eigen identiteit op te geven als je samen gaat werken met anderen, juist niet. Wat jij bent, neem je mee en daarmee verrijk je de samenwerking en de relaties die zo ontstaan. Het woord diversiteit hoort daarbij, wat voor sommigen wellicht beladen is. Maar ook in de natuur is diversiteit belangrijk, waar diversiteit is, kunnen bedreigingen (bv. plagen) beter het hoofd worden geboden dan in een monocultuur.

Samenwerken uit verlangen

Schaveling wijst op de risico’s, wanner je juist niet gaat samenwerken en samenwerken zelfs afwijst. Dan ben je als gemeenschap vatbaar voor het gevaar van groepsdenken. Niemand in de groep voelt kennelijk nieuwsgierigheid naar anderen, die anderen laat je niet binnen. Maar dan komt er ook geen nieuwe input binnen, en de inspiratie in de eigen groep droogt op. Als je samenwerkt, hoor je nog ‘ns wat anders, je wordt geprikkeld om na te denken en ook de eigen beelden te bevragen en daarvan te delen. In ontmoetingen waar naar elkaar geluisterd wordt, vormt zich ook de identiteit van individuen en daarmee van de gemeenschap.

Samenwerking ontstaat volgens Schaveling uit het verlangen om iets voor elkaar te krijgen, samen met iemand die je leuk of sympathiek vindt. Samenwerken heeft een zakelijke kant, maar de gevoelskant is minstens zo belangrijk. En dat geeft ook weer een haakje terug naar het jaarthema van de PKN, ‘Van u is de toekomst’, waar ook een groot verlangen in doorklinkt. Verlangen om samen kerk te zijn.